ریواس یک گیاه پر خاصیت است که ما امروز در سایت فست فود قصد داریم یک دسر بسیار خوشمزه به اسم دسر ریواس و ماست با این گیاه برای شما عزیزان تهیه کنیم و طرز تهیه این دسر را به شما آموزش دهیم.
مواد لازم :
- ریواس خرد شده به تکه های ۵ سانتی ۴۰۰ گرم
- خاکه قند ۲ قاشق غذاخوری
- آب پرتقال تازه ۲ قاشق غذاخوری
- ماست چکیده ۳۰۰ گرم
- گردو یا فندق خرد شده یا غلات صبحانه یا مخلوط این مواد ۴ قاشق غذاخوری
- عسل ۴ قاشق غذاخوری
طرز تهیه :
ابتدا ریواس ها را با شکر و وانیل و آب پرتقال مخلوط کرده ۱۵ دقیقه در فر ۱۹۰ درجه می گذاریم تا نرم شوند. بعد از این در یخچال گذاشته تا کاملا” خنک شود در ۴ لیوان قسمت کرده روی ریواس ها مقداری ماست ریخته و بعد عسل و در آخر دانه و غلات را می ریزیم.
اطلاعاتی جامع در رابطه با ریواس و خواص آن
ریواس گیاهی است از تیره هفتبندان (Polygonaceae) بومی آسیا (به احتمال سیبری یا هیمالیا) که از سده شانزدهم در اروپا کشت میشد. نوشتهها حاکی از آن است که پیش از میلاد مسیح در چین به عنوان دارو مصرف میشد.
محل رشد
ریواس گیاهی است که بصورت طبیعی و دیمی رشد می کند و در مناطقی که گل لاله وجود دارد این گیاه نیز رشد می کند. بیشتر در مناطق کوهپایه و سردسیر رشد می کند و به آبیاری نیاز ندارد. فصل برداشت ریواس در بیشتر مناطق ایران فروردین ماه است.
در فلات شرقی ایران- فارسی زبانان آنرا به نام رواش و یا ریواچ هم می شناسند که گونۀ دیگری از تلفظ همین واژه است.
بزرگترین و انبوهترین رویشگاه ریواس از لحاظ سطح و پراکنش گونه در مراتع شهرستان شهربابک قرار دارد.
ریواس همچنین در دامنه بینالود، کوهستانهای آذربایجان و کردستان، و بلندیهای البرز در شمال تهران و همچنین دراستان در استان خراسان رضوی شهرستان گناباد و کوههای روستای رباط ترک(که این گیاه در کوههای رباط ترک و قلعه تخت کوه به طور وحشی رشد میکند) روییده و بومیان با چیدن سنگ دور ساقهاش آن را پرورانده و سبب بلندتر شدن ساقهاش میگردند. این نبات در کوههای هندوکش- شمال کابل، نیز به می با شیوه های مشابه به صورت طبیعی می روید و بومیان آنرا پرورش می دهند. ریواس (رواش) سالنگ و پغمان در کابلستان شهرت فروان دارد. ریواس یکی از رهآوردهای نیشابور است. ریواس ساقه بلند و با ریواچ قاقوری که از ساقه آن شربت تهیه می کنند یک نوع ریواس است که در حاشیه کویر درزیبد می روید.
فصل تهیه قاقوری یا ساقه شربتی آن 25 اسفند تا آخر فروردین است. مزه این نوع شربت مشابهه طعم انار شیرین است.
مصرف دارویی
ریواس هم مصرف دارویی دارد و هم مصرف خوراکی به عنوان سبزی و هم هیزم است و هم خوراک دام. مصرف دارویی آن شربتی است که از ساقه ریواس در فصل اول رشد ان تهیه می شود.
غذاهای ایرانی
این گیاه در غذاهای ایرانی به صورت خام و پخته در سالاد و خورش کاربرد دارد، اما به دو صورت کلی همراه با کوفته ریزه و رب و پیاز و صورت دیگر همراه با گوشت قرمه و سبزی نعناع و جفری پخته میشود این خورشها ویژه نواحی جنوبی البرز از جمله تهران و قم است که این گیاه در دامنههای البرز به طور وحشی رشد میکند. (رجوع شود به کتاب آشپزی رزا). با ریواس خوشاب و شربت نیز درست میکنند.
ارزش غذایی
ریواس دارای برخی عناصر مانند پتاسیم – کلسیم است و از نظر ویتامینها نیز تا حدودی غنی است. دمبرگ ریواس که بخش قابل استفاده آن است دارای مقداری اسیدهای آلی مانند اسید مالیک است که برای رفع تشنگی و آسان کردن هضم غذا سودمند است. همچنین در طب سنتی ریواس برای دفع بعضی از باکتریهای مضر استفاده میشود.
مضرات ریواس
مصرف بیش از اندازه ریواس به دلیل دارا بودن مقادیر زیادی اکسالیک اسید که برابر با ۴۶۰ میلی گرم در هر ۱۰۰ گرم می باشد باعث جلوگیری از جذب کلسیم و منیزیم توسط بدن می شود و باعث پوکی استخوان میشود. مقدار مجاز مصرف اکسالیک اسید در روز ۱۰ گرم برای بزرگسالان و ۳ تا۴ گرم برای کودکان می باشد. که این مقدار برابر است با چندین کیلوگرم ریواس، درنتیجه ریسک ابتلا به پوکی استخوان به دلیل مصرف ریواس بسیار کم می باشد. همچنین مصرف بیش از حد مجاز اکسالیک اسید موجود در ریواس باعث آسیب رساندن به دستگاه گوارش و کلیه ها نیز می شود.
مشخصات ظاهری ریواس
ریشه: ریواس دارای یک ریشه معمولی است که یک تا دو متر در خاک رشد میکند. ریشه ریواس در برابر سرما و یخبندان مقاوم است.
ساقه: ریواس دارای دو نوع ساقه است. یکی ساقه زیرزمینی که به آن ریزوم میگویند. ریزوم پس از رشد گوشتی و چوبی میشود که از جوانههای آن، ساقههای هوایی و برگهای پهن بوجود میآید. نوع دوم ساقه در ریواس ساقههای هوایی است که تا حدود یک متر نیز رشد میکند.
برگ: ریواس دارای برگهایی است که از جوانه جانبی ریزومها بوجود میآیند. برگها دارای پهنک نسبتاً پهن هستند. دمبرگ ریواس که بخش خوراکی آن را تشکیل میدهد، گوشتی بوده و طول آن به بیش از نیم متر میرسد.
گل: به تعداد زیاد و به صورت خوشه در انتهای ساقه اصلی ایجاد میگردد. گلهای ریواس به رنگ سبز هستند و در اثر تلقیح بذر را تشکیل میدهند.
آب و هوای مناسب
ریواس از سبزیهای فصل خنک است و دماهای پائین را تحمل میکند. برگها در دمای پائین صورتی یا قرمز و در دماهای بیش از سی درجه سانتیگراد سبز تیره است. ریواس در مناطق پر باران عملکرد بیشتری را دارد. در خاکهای نرم و حاصلخیز و غنی از پتاسیم بهتر رشد میکند.
مهمترین نواحی رویش ریواس در ایران، دامنههای کوه بینالود در شهرستان نیشابور، دامنه کوههای شهرستان شهربابک در کرمان و دامنه کوههای البرز در شهرستان طالقان و کوه های کردستان ریواس در فصل بهار به فراوانی در بازارهای محلی مناطق آذربایجان نیز یافت میشود که از دامنههای کوههای این مناطق توسط روستاییان برداشت میشود.نوع ریواس شیرین که به آن قاقوری یا ریواچ می گویند در دامنه کوه زیبد می روید.این نوع ریواس را کشاورزان با ریختن خاک روی ساقه گاهی ساقه با ارتفاع یک متر و صخامت 8 سانت بدست می آورند که بر خلاف ریواسهای سایر مناطق طعم شیرین دارد و نه طعم ترش. این گیاه در مناطق جنوبی استان فارس -کوه های اطراف شهر دبیران نیز یافت شده است. ریواس در مناطق مختلف شهرستان شازند هم وجود دارد مخصوصا در کوه راستوند و کوه شهباز به وفور فراوان یافت می شود.
خوراک دام
این گیاه مورد استفاده دام قرار می گیرد و تمام برگ و ساقه خشک شده آن را مورد علاقه دام و حیوانات است. گیاهان و بوته های خارداری دیگری مانندسوsouw – چرخه- گون- خارانگبین در اطراف این گیاه رشد می کنند
تکثیر ریواس
این گیاه توسط دو روش غیر جنسی و بذر تکثیر میشود اما چون گیاهان حاصل از بذرکاملاً متفاوت از گیاهان والدینی میباشند در واقع استفاده از گیاهانی که از جوانههای روی ریزوم حاصل میشوند، روش اصلی تکثیر آن میباشد که این گیاهان در اطراف گیاه اصلی قرار دارند. در اوایل بهار گیاهان جدا شده از گیاه مادری به صورت شیاری کشت میشود. فاصله مشت بین یک تا یکونیم متر در نظر گرفته میشود و فاصله دو بوته ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر است.
کشت و داشت
وجین: اگر علفهای هرز توسط ادوات مکانیکی حذف میگردند باید عمق کاشت ریزوم را در نظر گرفت و از ایجاد صدمه به آن جلوگیری نمود.
کوددهی: کود دهی در طی فصل رشد صورت میگیرد.
حذف گلها: حذف غنچه و گل به محض ظهور ساقه گل دهنده صورت میگیرد و اینکار باعث میشود که در سالهای بعد رشد رویشی و دمبرگها با شدت بیشتری ادامه یابد چون گلدهی و تولید بذر، گیاه را ضعیف میسازد.
برداشت
برداشت ریواس از سال دوم کشت شروع میشود. نشانه رسیدن محصول بزرگ شدن پهنک برگ است. ریواس برای مصرف تازه، هر هفته برداشت میشود.
آفات و بیماریها
زنگ ریواس
کرم ریشه ریواس
بیماریهای ویروسی که توسط ریزوم منتقل میشوند.
ریواس در علم
تاکسونومی: گیاه ریواس بر حسب خویشاوندی با سایر گیاهان رده بندی میشود و جایگاه این گیاه از نظر رده بندی در سطح گونه مشخص میشود.
کالبدشناسی: ساختمان داخلی گیاه ریواس مطالعه میشود.
ریختشناسی: تنوع ریختی گیاه ریواس مطالعه میشود. به عبارتی مطالعه تنوع ریختی گیاه ریواس باعث میشود تا بدانیم که با شرایط متفاوت در زیستگاههای مختلف سازگاری این گیاه چگونه صورت میگیرد.
مورفوژنز: از آغاز تشکیل سلول تخم ریواس تا بوجود آمدن سکل ریواس بررسی میشود.
فیزیولوژی: نحوه کار و فعالیت گیاه ریواس از سطح اندامکهای درون سلول تا بافتها، اندامها و خود گیاه ریواس مطالعه میشود.
سیتولوژی: به مطالعه درباره رشد، تولید مثل و رفتار سلول گیاه ریواس میپردازد.
بومشناسی: به مطالعه چگونگی سازش گیاه ریواس با محیط و ارتباط آنها با یکدیگر میپردازد.
ژنتیک: چگونگی انتقال صفات وراثتی و عوامل انتقال دهنده و ساختار شیمیایی این عوامل را در گیاه ریواس بررسی میکند.